مهندسان معمار و عمران در ساخت و ساز انواع ساختمان‌ها و آپارتمان‌ها از درزهای مختلفی با کاربردها و اثرات متفاوت استفاده می‌کنند تا اصولی ترین و ایمن ترین ساختمان را بسازند. یکی از مهم ترین درزهایی که در نقشه ساختمان‌ها طراحی می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ درز انبساط است.
انواع مصالح به کار رفته در ساخت و در کل سازه‌ی ساختما‌‌ن‌ها، در اثر تغییرات آب و هوا در فصول مختلف و کاهش و افزایش پیدا کردن دمای هوا، مثل تمام جامدات دچار انبساط و انقباض می‌شوند.درزهای انبساط درزهایی هستند که حداکثر جا و درز ممکن را برای انبساط مصالح را به وجود می‌آورند؛ تا مصالح برای تغییر حجم خود فضای کافی و لازم را داشته باشند.
نصب و تعبیه درز انبساط در همه‌ی ساختمان‌ها ضرروی است و وجود آن در ساختمان‌های بزرگ که از چندین بلوک به هم پیوسته تشکیل شده‌اند؛ بسیار مهم و اساسی است.
همچنین بخوانید: زیرسازی و نصب پروفیل پوشش درز انبساط و انقطاع

درز انبساط ساختمان در کجا قرار می‌گیرد؟
محل تعبیه و استفاده از درز انبساط ساختمان در هر بنا متفاوت است و معیارهای زیادی هستند که جای قرار گیری درز انبساط را تعیین می‌کنند.
برای تعیین محل دقیق درز انبساط و متناسب با نیاز ساختمان به وسعت آن، مهندسان و معماران با محاسبات دقیق و از روی نقشه عمل می‌کنند.
چه معیارهایی برای تعیین محل درز انبساط ساختمان مورد توجه قرار می‌گیرد؟
برای تعیین درز انبساط در هر ساختمان به تعداد طبقات، متراژ زمین، نوع مصالح به کار گرفته شده در ساخت و در نهایت به ویژگی‌های آب و هوایی هر فصل در منطقه‌ای که ساختمان در آن قرار دارد؛ توجه می‌شود.
پس فرمول کلی برای ساخت درز انبساط وجود ندارد؛ ولی به طور کلی برای ساختمان‌هایی که ارتفاع آن‌ها بیش از 50 متر است، حتماً درز انبساط در نظر گرفته می‌شود.
و فرمولی که به صورت عام در رابطه با استفاده از درز انبساط وجود دارد این است که نسبت طول به عرض ساختمان مورد نظر از یک سوم بیشتر باشد؛ در این حالت مهندسان و متخصصین به بررسی دقیق ساختمان و محاسبات فنی و تخصصی می‌پردازند و درز انبساط ساختمان را تعبیه می‌کنند.
همچنین بخوانید: اصول طراحی درز انبساط

ضرورت استفاده از درز انبساط در ساختمان چیست؟
مصالح ساختمان‌ها وقتی که در هوای گرم دچار انبساط می‌شوند و در مواجه با هوای سرد انقباض پیدا می‌کنند؛ فضایی بین آ‌ن‌ها به وجود می‌آید و اگر فضای کافی برای تغییرات نداشته باشند؛ دچار شکستگی و خرابی می‌شوند.
درز انبساط با دادن فضا به مصالح از این که دیوارها ترک بخورد و ساختمان دچار خرابی شود، جلوگیری می‌کنند.
ساختمان‌هایی که از جنس بتن ساخته شده‌اند؛ به این دلیل که انعطاف پذیری ندارند و سفت و سخت هستند، در مواجه با تغییرات دما دچار تخریب می‌شوند و در این جا درز انبساط ضرورت خود را نشان می‌دهد.
علاوه بر این درز انبساط بین ساختما‌ن‌ها فواید دیگری هم دارند.
این درزها با فاصله‌ای که بین سازه‌ها ایجاد می‌کند؛ باعث می‌شود که ایمنی ساختمان در برابر لرزش و ارتعاشات افزایش پیدا کند، در واقع مثل ضربه گیر عمل می‌کند.
در مواردی هم به خاطر فاصله‌ای که بین اجزای ساختمان به وجود می‌آورد؛ در مواردی که در قسمتی از ساختمان آتش سوزی رخ می‌دهد، از این که آتش به قسمت‌های دیگر هم سرایت کند، جلوگیری می‌شود.
حتی در مواردی مهندسان از مصالح ضد اشتعال در ساخت درزها استفاده می‌کنند تا ایمنی در برابر آتش سوزی را به بالا ترین حد خود برسانند.
همینطور بعضی از مصالح به کار رفته در ساخت درزها، ضد رطوبت هستند و رطوبت هوا را به خود جذب می‌کنند و مانع از این می‌شوند که رطوبت باعث خرابی ساختمان شود.
همچنین بخوانید: خرید اینترنتی نوار کنج کاشی

از چه مصالحی برای ساختن درز انبساط ساختمان استفاده می‌شود؟
مصالحی که برای پر کردن درزها استفاده می‌شود باید قابلیت ارتجاعی و انعطاف پذیری داشته باشد و هیچ گاه درزها نباید از مصالح سنگین پر شود؛ به این خاطر که بتواند به مصالح فضای بسط پیدا کردن بدهد و خودش هم تخریب نشود و باعث نشود که در اثر فشار فرو بپاشد.
به این خاطر که دسترسی به فضای درزها در مواردی بسیار سخت است و برای تعمیر و ترمیم آن‌ها نیاز است که ساختمان تخریب شود و بنایی صورت بگیرد؛ استفاده از مصالح با کیفیت خوب و دوام زیاد بسیار مهم است، چرا که ساختمان‌ها سالیان طولانی عمر می‌کنند و باید درزها هم قابلیت ماندگاری داشته باشند.
تعبیه درز انبساط در ساختمان‌ها قانونی و اجباری است؟
به این خاطر که درزهای انبساط ارتباط مستقیمی با استحکام و ایمنی ساختمان دارند و اگر نباشند و یا اصولی به کار برده نشوند، برای ساکنان و همینطور همسایه‌ها خطر آفرین هستند؛ مهندسان و ساختمان سازان به صورت اجباری باید درز انبساط را در ساختمان طراحی کنند و اگر از قوانین ملی ساختمان و آیین نامه‌‌ی 2800 تخلف کنند، مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرند و مسئول جان و مال مردم هستند.
همچنین بخوانید: جزئیات درز انبساط در کف



منبع : درز انبساط ساختمان چیست؟